Over laaggeletterdheid

Mensen die laaggeletterdheid zijn, hebben vaak moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Vaak hebben zij ook moeite met digitale vaardigheden, zoals het gebruik van DigiD. Dat heeft grote impact op hun persoonlijke leven. Als je niet goed kunt lezen, schrijven en/of rekenen, vind je minder snel een baan, kun je minder gezond leven en heb je minder grip op je geldzaken. Laaggeletterde mensen schamen zich er vaak voor en proberen het zoveel mogelijk te verbergen.

Gevolgen laaggeletterdheid

Mensen die moeite hebben met lezen, schrijven, rekenen of werken met de computer kunnen op verschillende gebieden problemen ervaren. Denk hierbij aan een mogelijk minder goede gezondheid doordat ze informatie van de dokter of medicijnen minder goed begrijpen of de informatie op verpakkingen van voedingsmiddelen niet snappen. Ook op het gebied van studie en werk zorgt laaggeletterdheid voor uitdagingen, zoals het begrijpen van cursussen of goede werkverslagen schrijven. En ook het gezin kan hinder ondervinden van een ouder die laaggeletterd is. Ouders kunnen afspraken met school minder goed begrijpen of hun kind niet goed helpen met het huiswerk. Vergeet ook niet het voorlezen of het stimuleren van lezen in het algemeen bij kinderen. Laaggeletterden hebben ook vaak moeite met communicatie met de overheid. Denk hierbij aan het lezen van brieven van de gemeente of belastingdienst, het gebruik van Mijnoverheid.nl of het aanmaken van een DigiD.

Signalen herkennen

De meeste mensen die moeite hebben met lezen en schrijven vinden het lastig om hier over te praten. Het kan dus handig zijn als je weet waar je op moet letten. Iemand kan bijvoorbeeld zeggen: ‘Dat vul ik thuis wel even in’. Of vragen of iemand anders het even kan voorlezen of opschrijven.

Andere signalen kunnen zijn: 

  • Alleen kijken naar een tekst zonder de ogen te bewegen over de tekst 
  • Geen punten of komma’s in een tekst gebruiken
  • Geen e-mailadres hebben
  • Moeite hebben met mobiel bankieren 
  • Een slecht leesbaar handschrift hebben
  • Een uur te vroeg of te laat zijn op een afspraak 
  • Negatief praten over schoolervaring
  • Smoesjes gebruiken als ‘bril vergeten zijn’ of ‘zere hand hebben’ als gevraagd wordt iets te lezen of te schrijven

Hoe kun je helpen?

Als je vermoedt dat iemand moeite heeft met lezen, schrijven of rekenen, kun je dit allereerst benoemen en je hulp aanbieden. Normaliseer het probleem en vertel dat hij zeker niet de enige is die hier moeite mee heeft. En dat hij altijd nog kan leren. In groepen speciaal voor volwassenen. In kleine groepen of 1-op-1. In de buurt of juist in een andere gemeente. Verwijs door naar een (Digi)Taalhuis in de buurt. Of neem samen met hem contact op met het (Digi)Taalhuis in de buurt. 

Of ben je op zoek naar